„Moc relacji w edukacji – łączymy, aby zmieniać”, projekt realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej.

        Nasza Szkoła została wybrana do uczestnictwa w prestiżowym projekcie „Moc relacji w edukacji – łączymy, aby zmieniać”, realizowanym przez Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. To dla nas ogromne wyróżnienie, które jednocześnie stanowi zobowiązanie do dalszej pracy na rzecz nowoczesnej edukacji. Cieszymy się ogromnie, że nasza praca nad budowaniem dobrych relacji została dostrzeżona na tak wysokim szczeblu. Udział naszej Szkoły w tym projekcie, to nie tylko zaszczyt, ale i odpowiedzialność, aby aktywnie przyczyniać się do tworzenia otwartej i relacyjnej edukacji.

        W ramach tygodnia projektowego przeprowadziliśmy dwa pilotażowe projekty: w klasach trzecich „Skarby Ziemi” i w klasach piątych „Zdrowy uczeń na zdrowej planecie”.

Nazwa projektu: „Skarby Ziemi”

Kształtowane kompetencje:

kompetencje rozumienia i tworzenia informacji,

kompetencje komunikacyjne,

kompetencje matematyczne,

kompetencje osobiste, społeczne,

kompetencje w zakresie przedsiębiorczości,

kompetencje w zakresie umiejętności twórczego wyrażania siebie za pomocą sztuki, muzyki, literatury,

Cele (w języku ucznia):

rozpoznaję i nazywam skarby Ziemi (węgiel, sól, kreda, glina, piasek),

wymieniam właściwości fizyczne węgla, soli, kredy, gliny, piasku,

określam zastosowanie skarbów Ziemi,

dokonuję obserwacji badawczej oraz opisuję wykonane doświadczenia,

tworzę prace plastyczno – techniczne z wykorzystaniem omawianych skarbów Ziemi,

obliczam, odmierzam, ważę zgodnie z tematyką projektu,

poznaję pracę górnika i jubilera,

aktywnie i kreatywnie współpracuję z innymi,

przestrzegam ustalonych zasad pracy i zabawy,

Kryteria sukcesu: Uczniowie -

potrafią wymienić skarby Ziemi, ich właściwości fizyczne i zastosowanie
w codziennym życiu,

współpracują ze sobą, samodzielnie podejmują decyzje, zwracając uwagę na dobro całej grupy,

przeprowadzają doświadczenia, rozumieją ich cel, potrafią wysnuć wnioski,

wypowiadają się na temat zawodów związanych z tematyką projektu – górnik, jubiler, rozumieją znaczenie tych zawodów w życiu codziennym każdego człowieka,

samodzielnie organizują, projektują i wykonują zadania, kształtując kompetencje matematyczne, językowe, artystyczne.

są zmotywowani do nauki, chętni do zdobywania wiadomości i umiejętności, które wykorzystują w praktyce,

Nazwa projektu: „Zdrowy uczeń na zdrowej planecie”

Kompetencje zdrowotne

umiejętność podejmowania świadomych wyborów żywieniowych

rozumienie znaczenia aktywności fizycznej higieny i profilaktyki

planowanie zdrowego stylu życia

Kompetencje ekologiczne

rozumienie wpływu codziennych wyborów człowieka na środowisko

umiejętność stosowania zasad zero waste, recyklingu i zrównoważonego konsumpcjonizmu

postawy proekologiczne – odpowiedzialność za planetę

Kompetencje społeczne

współpraca w grupie i odpowiedzialne działanie na rzecz wspólnego dobra

angażowanie się w inicjatywy społeczne dotyczące zdrowia i ekologii

budowanie postawy empatii i wrażliwości na potrzeby innych

Kompetencje informacyjne i cyfrowe

wyszukiwanie i krytyczna analiza informacji dotyczących zdrowia oraz ekologii

tworzenie materiałów edukacyjnych (kronika, plakaty, prezentacje)

skuteczne przekazywanie informacji na temat zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska

bezpieczne korzystanie z technologii informacyjno – komunikacyjnej

Kompetencje komunikacyjne

udział w debatach dyskusjach i projektach zespołowych

rozwijanie umiejętności prezentacji publicznej

Kompetencje matematyczno- przyrodnicze

analizowanie danych dotyczących nawyków zdrowotnych oraz wpływu człowieka na środowisko

planowanie i prowadzenie prostych obserwacji i doświadczeń przyrodniczych

rozumienie zależności między działaniami człowieka, a stanem ekosystemów

Kompetencje emocjonalne

budowanie świadomości własnych potrzeb zdrowotnych

rozwijanie samodyscypliny, samodzielności i odpowiedzialności

kształtowanie pozytywnego nastawienia i troski o dobrostan psychiczny

Cele szczegółowe:

Cele dotyczące zdrowia:

promowanie aktywności fizycznej i ograniczenie siedzącego trybu życia

zachęcanie do wybierania zdrowych przekąsek i spożywania regularnych posiłków

uświadamianie roli nawodnienia, higieny i profilaktyki zdrowotnej

rozwijanie umiejętności krytycznego analizowania informacji dotyczących zdrowia

Cele ekologiczne:

kształtowanie umiejętności ograniczania odpadów

zwiększanie poziomu wiedzy o segregacji i recyklingu

promowanie oszczędzania energii, wody i zasobów naturalnych

budowanie odpowiedzialnych postaw wobec środowiska lokalnego i globalnego

Cele społeczne i wychowawcze:

wzmacnianie współpracy i odpowiedzialności za zadania zespołowe

rozwijanie empatii i troski o wspólne dobro

angażowanie uczniów w działania na rzecz zdrowia i ekologii w szkole i poza nią

Kryteria sukcesu: Uczniowie:

wskazują korzyści wynikające z porannej gimnastyki

wykonują proste ćwiczenia usprawniające kręgosłup

wymieniają sposoby dbania o zdrowie psychiczne i emocjonalne

segregują odpady w odpowiednie pojemniki

rozumieją konsekwencje nadmiernego konsumpcjonizmu

współpracują w grupie przy realizacji zadań projektowych

angażują się w działania prozdrowotne i proekologiczne

oceniają swoje nawyki żywieniowe i potrafią je skorygować

udzielają pierwszej pomocy poszkodowanemu

znają przybliżoną wartość kaloryczną posiłków oraz zapotrzebowanie na witaminy i minerały

budują i programują z klocków Lego pojazd z napędem elektronicznym według własnej wyobraźni

        Ponadto zaprezentowaliśmy przedsięwzięcie pn. MOJA ŚCIEŻKA ZMIANY, które dotyczyło wprowadzenia w szkole aktywnych przerw.

        Jedno z pierwszych zadań, jakie podjęliśmy w 2018/2019 roku jako „nowa dyrekcja szkoły”, to uatrakcyjnienie naszym uczniom spędzania czasu podczas przerw międzylekcyjnych. Punktem wyjścia do wprowadzenia zmiany była obserwacja, że tradycyjne przerwy często nie spełniają podstawowej funkcji. Uczniowie spędzali je głównie w bezruchu, nie sprzyjały one regeneracji ani budowaniu relacji. Zauważyliśmy rosnące zmęczenie, trudności z koncentracja uwagi, wzrost napięcia emocjonalnego. Postanowiliśmy wyjść naprzeciw potrzebom uczniów, sprawdzić czy nasze obserwacje są słuszne i stąd też zrodził się pomysł pn. „Aktywne przerwy w naszej szkole”.

       Głównym celem aktywnych przerw było stworzenie uczniom warunków do krótkiej, ale skutecznej regeneracji między lekcjami. Ruch w czasie przerwy pozwala rozładować napięcie, poprawić koncentrację, dotlenić organizm i zwiększyć gotowość do nauki. Aktywne przerwy to także integracja, budowanie pozytywnej atmosfery, kształtowanie zdrowych nawyków. Celem wprowadzenia zmiany była także chęć poprawy bezpieczeństwa uczniów w czasie przerw na niewielkiej przestrzeni wspólnej, którą dysponuje nasza placówka.

Wprowadzone działania:

Udostępniliśmy wszystkim wychowankom hol, który do tej pory był przeznaczony tylko dla uczniów klas I–III. W trosce o bezpieczeństwo uczniów edukacji wczesnoszkolnej opracowaliśmy harmonogram wyjść z sal lekcyjnych i korzystania przez nich z placu zabaw.

Powiększenie powierzchni holu, na którym uczniowie mogli przebywać nie zadowalała nas. Obserwowaliśmy uczniów, którzy chętnie spędzaliby przerwy siedząc na ławkach lub chowając się w zakamarkach holu. Sami uczniowie narzekali na „nudę”. Dlatego postanowiliśmy utworzyć na holu, najpierw jednego, a potem drugiego „Kącika gry w szachy i warcaby”. Zakupiliśmy szachownice – naklejki na stoliki. W ten sposób powstało 12 stanowisk do gry. Ku naszej radości, szybko okazało się, że uczniowie są zainteresowani taką możliwością spędzania przerw. Uczniowie sami wyznaczają dyżury i sprzątają po zakończonej grze, segregując pionki do odpowiednich pojemników - koszyczków.

Na tej podstawie wysnuliśmy wniosek, że nasi uczniowie pragną aktywnie spędzać przerwy. Zapytaliśmy, jakie formy sportowe (i nie tylko) spotkałyby się z ich zainteresowaniem. Pomysły były bardzo ciekawe, różnorodne i jak się okazuje, to sami uczniowie wiedzą najlepiej, czego im brakuje, co chcieliby robić. W ten sposób na holu pojawiły się trzy stoły do gry w tenisa stołowego oraz dwie samoprzylepne maty do gry w „klasy”.

Z kolejną inicjatywą wyszli nauczyciele proponując, by na holu pojawiły się stoły do gry w piłkarzyki i stoły do gry w cymbergaj. Tak też się stało.  Każdy ma możliwość spędzenia przerwy w taki sposób, w jaki lubi. Dopełnieniem wszystkich atrakcji jest biblioteczka – regał z książkami ustawiony w holu głównym. Miłośnicy książek mogą w czasie przerw czytać i wymieniać się książkami, zabierać je do domu, przynosić do szkoły książki, którymi chcą podzielić się z innymi.

Kolejne działania podjęliśmy w przestrzeni zewnętrznej. Przed szkołą powstały „zielone pokoje” z ławkami zwróconymi ku sobie i obsadzone roślinnością. Postała altana, którą nazywamy „zieloną klasą”. Odbywają się w niej niektóre zajęcia lekcyjne, jak i rekreacyjne. Cześć terenu przyszkolnego została wyłożona tartanem, aby uczniowie mogli swobodnie grać i bawić się w czasie przerw (przeciąganie liny, skakanki, hula hop, ringo). W innej części szkoły stworzyliśmy „ścieżkę sensoryczną” wyposażoną w różnorodne urządzenia pobudzajcie zmysły. Dopełnieniem przedsięwzięć mających na celu uatrakcyjnienie spędzania przerw między lekcjami, było stworzenie na budynku szkoły murali. Tematyką murali są fauna i flora naszego najbliższego środowiska, a więc uczniowie wypoczywając, mają okazję uczyć się i poznawać otoczenie przez zabawę.

Propozycje aktywnego spędzania czasu w naszej szkole podczas przerw międzylekcyjnych spotkały się z uznaniem wychowanków, ich rodziców, środowiska lokalnego, gości i sympatyków szkoły. Istotne jest to, iż w godzinach popołudniowych uczniowie wraz z rodzicami również korzystają z naszej „aktywnej bazy”, co uświadomiło nam, że jest w środowisku uczniowskim i lokalnym taka potrzeba. Zastosowanie aktywnych form spędzania przerw poprawiło bezpieczeństwo uczniów w czasie pobytu w szkole, uatrakcyjniło im czas, a także pobudziło do działania na rzecz zdrowia i własnego rozwoju.

Ograniczenia

Niewystarczająca przestrzeń – wąskie, niewielkie korytarze.

Brak dostępu do pełnowymiarowego boiska.

Mała powierzchnia zewnętrznego terenu przyszkolnego.

Obawy nauczycieli dotyczące bezpieczeństwa podczas dynamicznych aktywności uczniów.

Nawyki uczniów – przyzwyczajenie do biernego spędzania czasu wolnego.

Wciąż wzrastająca liczba uczniów w placówce (niewystarczająca baza lokalowa)

Refleksja

Znaleźliśmy doskonały sposób na uczniowską nudę, na pozbycie się stresu oraz odpoczynek między lekcjami i po zajęciach lekcyjnych. Widzimy korzyści płynące z pracy zespołowej oraz integracji środowiska lokalnego.